شمع موتورسیکلت، قطعه است که وظیفه آن ایجاد جرقه از طریق اختلاف پتانسیل زیاد ایجاد شده به وسیله کویل است که توسط وایر به آن انتقال پیدا می کند. جرقه ایجاد شده موجب احتراق داخل سیلندر می شود لذا عملکرد صحیح این قطعه تاثیر بسزایی در عملکرد موتور دارد.

اگر به هر علتی شمع موتور دچار مشکل شود  موتور سیکلت روشن نمی شود و اگر روشن شود موتور ریپ می زند و توان موتورسیکلت کاهش می یابد. دلایل زیادی برای خرابی شمع موتور سیکلت وجود دارد و در صورت سوختن شمع موتورسیکلت، نشانه هایی در دستگاه به وجود می آید که از جمله این نشانه ها  دوده گرفتن  و خیس شدن شمع موتور سیکلت می باشد. اما علت خرابی شمع موتورسیکلت  و علائم خرابی شمع موتور سیکلت موضوعی است که موتورسازی سیار قصد دارد در این مقاله به آن بپردازد.

مطالعه کنید: علت سیاه شدن شمع موتور سیکلت

نحوه عملکرد شمع موتورسیکلت

شمع  موتورسیکلت عامل اصلی جرقه زنی و تولید احتراق است. جرقه زنی در سر شمع باعث ایجاد نویز الکترومغناطیسی می گردد. برای کاهش این نویز از شمع های مقاومت دار استفادهمی گردد. این مقاومت در قسمت زیرین الکترود مرکزی فراگرفته است. مقدار این مقاومت بین ۵ تا ۸ کیلو اهم با توجه به نوع شمع متفاوت است. فاصله بین الکترودها به طور میانگین معمولا از 8/. تا یک میلی متر می باشد. بهترین عملکرد دمایی برای شمع حدود ۴۵۰ الی ۸۰۰ درجه سانتیگراد می باشد. کارکرد مفید شمع در موتورسیکلت های انژکتوری 10000 کیلومتر می باشد.

موتورسازی سیار

علائم خرابی شمع موتورسیکلت

زمانی که شمع موتور سیکلت خراب می شود مشکلات و علائمی در موتور سیکلت ظاهر می شود با آگاهی از این علائم  می توانید متوجه شوید که شمع موتور سیکلت دچار مشکل شده و عیب از شمع موتور سیکلت است. از جمله این علائم موارد زیر می باشد.

• روشن نشدن موتورسیکلت
• بد استارت خوردن موتور سیکلت
• کاهش قدرت موتور
• احتراق ناقص
• پس زدن برق موتور سیکلت
• مصرف بالای بنزین
• ریپ زدن موتور سیکلت
• بد کار کردن موتور سیکلت و خاموش شدن آن در حالت درجا

علت خرابی شمع موتور سیکلت |علت سوختن شمع موتورسیکلت

دلایل مختلفی برای سوختن شمع موتور سیکلت وجود دارد و در صورت سوختن شمع موتورسیکلت، نشانه هایی درموتور سیکلت ظاهر می شود که یکی از آنها سیاه شدن و دوده گرفتن شمع می باشد. که همین امرباعث ضعیف شدن جرقه موتور سیکلت می شود و موتور روشن نمی شود. در این حالت هندل زدن و استارت زدن  بیش از حد باعث خیس شدن شمع موتور سیکلت و خفگی موتور سیکلت می شود. علت خیس شدن شمع موتور سیکلت موارد زیر می باشد:

• کثیف بودن بیش از حد فیلتر هوا
• استفاده از شمع های سرد و یا پایین بودن کد رنج حرارتی شمع
• رانندگی در مسافت های کوتاه و کم بودن زمان بین روشن تا خاموش کردن موتورسیکلت
• روغن سوزی موتور سیکلت
• تنظیم نبودن کاربراتور
• نشتی سوزن انژکتور (علائم خرابی سوزن انژکتور موتور سیکلت)
• کار کردن روی ساسات یا خرابی ساسات موتور
• تنظیم نبودن تایم موتور سیکلت
• مصرف بالای بنزین
• ضعیف بودن برق موتور
• سوختن شمع موتور
• نیامدن برق سر شمع موتور
• از بین رفتن اکتان بنزین به علت ماندن طولانی بنزین در باک

نشانه های ظاهری شمع موتورسیکلت در شرایط مختلف

وقتی شمع موتورسیکلت سالم است  الکترودها و عایق شمع  به رنگ خاکستری-زرد و متمایل به قهوه ای است. در این شرایط رنج گرمایی شمع درست و دقیق بوده و موتور سالم و کارکرد خوبی دارد. وضعیت مخلوط و تایمینگ جرقه و سیستم شروع سرد( ساسات) کاملا سالم بوده و هیچ گونه رسوبات حاصل از افزاینده های سوختی شامل سرب و یا هر گونه ترکیبات آلیاژی در روغن موتور مشاهده نمی شود. احتراق به صورت کامل انجام شده و شرایط افروختگی( Over heat)  وجود ندارد.

وقتی شمع موتورسیکلت  به دلایل مختلف خراب می شود  یکی از نشانه های  زیر را می توان در شمع موتورسیکلت مشاهده کرد:

حالت دوده زدگی شمع موتورسیکلت (کربن کثیف)

در این حالت الکترودها، دهانه عایق و پوسته شمع با رسوبات دوده به رنگ سیاه مخملی پوشیده می شود.

علت: کثیف بودن بیش از حد فیلتر هوا، غنی بودن مخلوط سوخت و هوا، طولانی بودن زمان سیستم شروع سرد یا ساسات. استفاده از شمع های سرد و یا پایین بودن کدرنج حرارتی شمع. رانندگی در مسافت های کوتاه و کم بودن زمان بین روشن تا خاموش کردن موتورسیکلت.

اثرات: احتراق به صورت ناقص انجام می شود. موتورسیکلت بسیار بد استارت می خورد.

اصلاح: بازدید فیلتر هوا. تنظیم نسبت هوا به سوخت بازدید و تنظیم مجموعه ساسات، بررسی نوع شمع.

وجود رسوبات روغن روی شمع موتورسیکلت

در این حالت الکترودها، دهانه عایق و پوسته شمع با دوده روشن و تفاله های کربن پوشیده می شود.

علت: زیاد بودن نقوض روغن در محفظه احتراق و یا بالا بودن سطح. خوردگی در رینگ های پیستون و جداره سیلندر.

اثرات: موتورسیکلت بسیار بد استارت می خورد. احتراق به صورت ناقص انجام می شود.

اصلاح: میزان کمپرس سیلندر اندازه گیری شده و سطح روغن تنظیم شود. استفاده از شمع جدید الزامی است. موتور باید تعمیر شود.

وجود رسوبات سرب روی شمع موتورسیکلت

در این حالت الکترودها و عایق در قسمت هایی با لعاب های قهوه ای/ زرد پوشیده شده است. همچنین می توانند یک رنگ متمایل به سبز نیز داشته باشد.

علت: لعاب ها از تحت باز بودن زیاد موتور پس از کارکرد طولانی و تحت بار بودن ناشی می شود. افزاینده های سرب در سوخت نیز چنین حالتی را سبب می شود.

اثرات: در شرایط باری زیاد، لعاب سرب باعث اتصال کوتاه و احتراق ناقص می گردد.

اصلاح: از آنجایی که تمیز کردن شمع  قبلی بیهوده است، استفاده از شمع جدید الزامی است.

تشکیل خاکسترروی شمع موتور سیکلت ( به شکل درخت زبان گنجشک)

در این حالت رسوبات خاکستر سنگین روی الکترود ها و عایق شمع تجمع می کند. این امر ناشی از افزاینده های روغن و سوخت است و در ناحیه مذکور و روی الکترود بدنه، ساختار خاکستر به مانند زغال نیم سوز می باشد.

علت: ترکیبات الیاژی مخصوصا روغن موتور می تواند این خاکستر را در محفظه احتراق و روی شمع ته نشین کند.

اثرات: ضربه و خودسوزی به همراه کاهش قدرت موتور و خرابی پیستون و سوپاپ ها.

اصلاح: تعویض شمع و تعمیر موتور الزامی است. در صورت امکان نوع روغن موتور نیز باید عوض شود.

مطالعه کنید: بهترین روغن برای موتور سیکلت

شکستگی عایق مرکزی شمع موتورسیکلت

در این حالت الکترود مرکزی شکسته و برق دزدی بین الکترود مرکزی و بدنه شمع وجود دارد.

علت: خرابی مکانیکی (شمع، سقوط کرده یا دستکاری بد بر روی الکترود مرکزی فشار وار آورده است) در موارد استثنایی، رسوبات بین دهانه عایق و الکترود مرکزی به همراه خوردگی الکترود مرکزی می تواند باعث شکستگی دهانه عایق گردد.

اثرات: موتورسیکلت دچار احتراق ناقص می شود. جرقه در یک نقطه که مخلوط سوخت و هوای آزاد جریان ندارد بیش از سطح شده یا کمانه می کند.

اصلاح: شمع موتورسیکلت باید تعویض شود.

پوشیده شدن الکترود مرکزی با رسوبات مذاب

در این حالت نوک عایق به صورت اسفنجی و نرم و ساختار آن به شکل برجستگی در می آید.

علت: شرایط افروختگی (Over heat) ناشی از خودسوزی، آوانس بودن بیش از حد، وجود رسوبات ناشی از احتراق در محفظه احتراق، فلز مخلوط سوخت و هوا، ضعیف بودن کویل یا برق موتور، سوخت با کیفیت پایین و یا احتمالا استفاده از شمع با کدرنج حرارتی خیلی پایین.

اثرات: احتراق ناقص و افت قدرت موتور.

اصلاح: در این حالت موتور، سیستم جرقه و سیتم سوخت کاملا چک شده و از شمعی با کدرنج حرارتی دقیق استفاده شود.

ذوب شدن الکترو مرکزی شمع موتورسیکلت

در این حالت الکترود مرکزی ذوب شده و الکترود بدنه (Ground) به شدت تخریب می گردد.

علت: شرایط افروختگی(Over heat) ناشی از خودسوزی، آوانس بودن بیش از حد جرقه، وجود رسوبات احتراق در محفظه احتراق، مقادیر اندک مخلوط سوخت و هوا، ضعیف بودنکویل، سوخت با کیفیت پایین و یا احتمالا کدرنج حرارتی خیلی پایین شمع باعث ایجاد چنین شرایطی می گردد.

اثرات: احتراق به صورت ناقص انجام می شود. قدرت موتور دچار افت می شود. احتمالا به علت گرم شدن بیش از حد الکترود مرکزی شمع دچار شکستگی می شود.

اصلاح: در این حالت موتور، سیستم جرقه و سیستم سوخت کاملا چک شده و از شمع جدید استفاده می گردد.

ذوب شدن الکترود شمع موتورسیکلت

در این حالت ظاهر الکترود ها مثل گل کلم می گردد. رسوب مواد از خود شمع صورت نگرفته و عوامل خارجی باعث ایجاد چنین شرایطی می گردد.

علت: شرایط افروختگی (Over heat)  ناشی از خودسوزی ، اوانس بودن بیش از حد جرقه، وجود رسوبات احتراق در محفظه احتراق، مقادیر اندک مخلوط سوخت و هوا، ضعیف بودن برق موتور، سوخت با کیفیت پایین باعث ایجاد چنین شرایطی می شود.

اثرات: موتور قبل از وقوع حالت واماندگی، دچار افت شدید قدرت می گردد.

اصلاح: در این حالت موتور و سیستم تبدیل سوخت کاملا چک شده و از شمع های جدید استفاده می شود.

خوردگی زیاد الکترود مرکزی شمع موتورسیکلت

در این حالت الکترود مرکزی ذوب شده و رسوباتی شبیه کف جوشکاری با الکترود بدنه (Ground) ممزوج می شود.

علت: مدت زمان تبادل جرقه در شمع بیش از حد بوده است.

اثرات: موتورسیکلت به ویژه هنگام شتاب دچار احتراق ناقص می شود( ولتاژ جرقه برای فضا یا GAP الکترود کافی نمی باشد). موتورسیکلت بد استارت می خورد.

اصلاح: شمع موتورسیکلت باید تعویض شود.

خوردگی شدید الکترود بدنه موتورسیکلت

در این حالت الکترود بدنه ذوب شده و به شدت تخریب می گردد.

علت: وجود افزاینده های بیش از حد در روغن و سوخت و شرایط نامساعد جریان سوخت در محفظه احتراق. که این امر احتمالا ناشی از رسوبات احتراق است. ناک (knock ) و عدم گرم شدن کافی موتور از دیگر عوامل می باشد.

اثرات: خودرو بد استارت می خورد. مخصوصا در هنگام شتاب گیری دچار احتراق ناقص می شود( ولتاژ جرقه برای فضا یا GAP الکترود کافی نمی باشد.)

اصلاح: شمع موتورسیکلت باید تعویض شود.

تعمیرکار موتور سیکلت

نحوه تنظیم شمع موتورسیکلت

برای تنظیم شمع موتورسیکلت باید ابتدا با یک فرچه سیمی رسوبات و آلودگی های روی شمع را تمیز کنید و محل الکترود و جرقه را سمباده بزنید تا انتقال جرقه بهتر صورت گیرد و سپس با استفاده از آچار فیلر دهانه شمع را تنظیم کنید. اگر آچار فیلر نداشتید می توانید به اندازه یک تیغ اره دهانه شمع را تنظیم کنید.

اگر دهانه شمع بیش از اندازه باز باشد باعث ریپ زدن موتور سیکلت می شود و اگر دهانه شمع بیش از حد چسبیده باشد باعث احتراق ناقص شده و موتور در حالت درجا درست کار نمی کند.(ا علت ریپ زدن موتور سیکلت)

اگر می خواهید در مورددلایل  ریپ موتورسیکلت بدانید مطلب ” علت ریپ زدن موتور سیکلت ” را مطالعه نمایید.

نحوه تعویض شمع موتور سیکلت

جهت تعویض شمع موتور سیکلت  هندا ابتدا باید وایر شمع را از شمع جدا کنید  سپس با استفاده از یک آچار شمع مخصوص شمع را باز کنید. اگر آچار شمع همراه خود نداشتید می توانید  از یک آچار رینگی 18 به جای آچار شمع استفاده کنید.

نکات مهم هنگام تعویض شمع موتور سیکلت

• زمان بستن شمع جدید دقت داشته باشید که شمع  رابه درستی در جای خود قرار دهید و شمع را کج نبندید.
• برای تعویض شمع موتور سیکلت زمانی که موتور داغ است نباید خیلی  شمع موتور را سفت کنید زیرا باعث هرز شدن رزوه شمع می شود.
• زمان تعویض شمع موتور سیکلت به پایه بلند بودن و پایه کوتاه بودن  شمع موتور سیکلت خود توجه کنید اگر شمع موتور سیکلت شما از نوع پایه کوتاه است حتما باید از شمع پایه کوتاه استفاده کنید.

نکات مهم برای افزایش عمر شمع موتورسیکلت

• بازدید و تمیز کردن  شمع به صورت مرتب
• استفاده از شمع های اصلی و با کیفیت
• در جا کار کردن طولانی موتور سیکلت به خصوص در هوای سرد و اول صبح باعث سوختن شمع موتور سیکلت می شود.
• اگر چپقی شمع  یا وایر شمع برق دزدی داشته باشد باعث سوختن شمع می شود.

بهترین شمع موتور سیکلت

استفاده از شمع مرغوب باعث افزایش شتاب موتورسیکلت و گاز خوری بالاترو کاهش مصرف بنزین می شود. با توجه به تجربه ی چند ساله ای  که در تعمیر موتورسیکلت دارم بهترین برندهای شمع موتورسیکلت از نظر بنده برند ان جی کا، دنسو، بوش، ایردیوم،چمپیون می باشند. البته نمونه تقلبی این شمع ها در بازار فراوان است در موقع خرید شمع موتورسیکلت باید دقت کافی داشته باشید تا شمع اصلی و با کیفیت تهیه کنید.

نکته: شمع های سوزنی ایریدیوم باعث افزایش شتاب و سرعت و کاهش مصرف سوخت در موتورسیکلت می شوند.

 امدادسیکلت ارائه انواع خدمات  در محل در غرب تهران

موتورسازی غرب تهران